stanbul Teknik niversitesi (T) akademisyenlerince 23 Nisan’da Marmara Denizi Silivri aklarnda meydana gelen 6,2 byklndeki depreme ilikin hazrlanan n raporda, sz konusu deprem ve devamndaki art sarsntlarn blgede biriken enerjinin sadece yzde 12’sini boaltt tespitinde bulunuldu.
DEPREMLE LGL N RAPOR HAZIR!
T Maden Fakltesi Dekan Prof. Dr. Mustafa Kumral koordinasyonunda, Prof. Dr. Cenk Yaltrak, Prof. Dr. Seda Yolsal evikbilen, Do. Dr. Tuna Eken, Prof. Dr. Hlya Kurt, Do. Dr. Beyza Takn ve Dr. Murat ahin’in yer ald Afet Ynetimi Uygulama ve Aratrma Merkezi (MATAM) Grubu tarafndan “23 Nisan 2025 Orta Marmara Srt Depremi (Mw 6,2: 12.49 – 26 km Silivri Gneyi)” balkl n rapor hazrland.
Rapora gre, 23 Nisan 2025’te saat 12.49’da Marmara Denizi’nin orta kesiminde yer alan Orta Marmara Srt’nda yerin 13 kilometre derinliinde meydana gelen deprem yaklak 13 saniye srd.
12 GNDE 291 ARTI DEPREM KAYDEDLD
Deprem, 26 Eyll 2019’da yaanan 5,8 byklndeki Silivri depreminin yaklak 5 kilometre gneyinde gerekleirken, 25 Nisan itibaryla blgede 291’in zerinde art sarsnt kaydedildi.
Rapora gre art depremler, yaklak 40 kilometre uzunluunda ve 12 kilometre geniliinde bir alanda, ana fayn kuzeyinde younlat. Bu sarsntlar zellikle Kumburgaz Havzas ve kuzey bloktaki ikincil fay hatlarnda kmelendi. Baz artlar 30 kilometre derinlie kadar ulat.
Depremin meydana geldii blgenin, en son Mays 1766’da deprem reten Dou Srt Kuzey Segmenti (Kumburgaz Fay) ile Silivri Srt Gney Snr Fay arasnda yer ald ifade edilirken, 2019’daki Silivri depremleri sonrasnda blgede gzlenen gerilim deiimi ile 2025’teki depremin lokasyonu arasnda uyum bulunduu vurguland.
SSMK GERLMN YAKLAIK YZDE 12’S BU DEPREMLE BOALDI
Yaplan hesaplamalarda, 1766’dan bu yana biriken sismik gerilimin yaklak yzde 12’sinin bu depremle boald deerlendirildi.
Rapora gre, ana okun yaklak 20×12 kilometrelik bir alanda 30 santimetrelik yer deitirmeyle meydana geldii belirlendi. Ulusal ve uluslararas gzlem kurulular, depremin sa yanal dorultulu faylanma karakteri tadn bildirdi.
Akademisyenlerin hazrlad n raporda, depremin ivme deerine ilikin bulgulara da yer verildi. Depremin hissedildii Marmara Blgesi’ndeki tm il ve ilelerin yer ald tabloda, en yksek ivme deeri stanbul’un Kkekmece ilesinde lld. Kkekmece’yi, Eyp, Marmara Erelisi ve Avclar takip etti.
Deprem merkezinden 200 kilometre yarapl alanda llen en yksek yer ivmesi, merkez ssne yaklak 50 kilometre uzaklktaki stanbul Kkekmece’de kuzey-gney ynnde 0,2 g olarak kaydedildi. Dier yksek ivme deerleri ise Sazlbosna Baraj’nda 0,16 g, Marmara Erelisi sahilinde 0,1 g ve Arnavutky’de 0,1 g lld.
Raporda, ivme deerlerinin yalnzca uzaklkla deil, zemin zellikleri, toporafya ve jeolojik yap ile de balantl olduu, mevcut azalm ilikileriyle llen deerler arasndaki uyumun yzde 65’in altnda kald, bu nedenle yeni nesil dinamik azalm modellerine ihtiya duyulduu deerlendirmeleri yer ald.
Kumburgaz Fay’na ilikin analizlerde, 1766’dan bu yana blgede biriken 3,7 metrelik atmn yalnzca 0,3 metresinin bu depremle boaldna vurgu yapld.
n raporda, ana ok ve artlarn dalmnn fay dzleminde dar bir alanla snrl kald, buna karlk gerilmenin Orta Marmara ukuru ynnde younlat tespitine yer verildi.
– “KUMBURGAZ SEGMENTNN YALNIZCA 20 KLOMETRELK KISMINDA GEREKLET”
MATAM Mdr Prof. Dr. Cenk Yaltrak, AA muhabirine, son depremin Marmara Denizi ierisindeki Kumburgaz segmentinin yalnzca 20 kilometrelik ksmnda gerekletiini syledi.
Kumburgaz segmentinin tamamnn 80 kilometre uzunluunda olduunu belirten Yaltrak, “Fayn yalnzca kk blmnde yaklak 30 santimetrelik bir hareket yaand. Halbuki ayn blgede 3,7 metrelik bir gerilim birikmi durumda. Bu, byk depremin habercisi deil ama ‘Stres boald.’ demek de yanl. Fayn byk ksm hala yerinde duruyor.” dedi.
Yaltrak, tarihsel rneklerden yola karak oklu krlmalarn giderek daha anlalr hale geldiini anlatarak, “1999 zmit depremi rneinde olduu gibi tek bir deprem deil, ayr fayn ayn anda krlmasyla oluan bir dizi deprem yaadk. lk byklk lmleri 7,4’t ama moment hesaplar 7,5’i buldu. stelik o gn Dzce krlmad, o da bir ay sonra krld. Eer ayn gn krlm olsayd, bugn yaadmz ykm ok daha byk olurdu.” diye konutu.
Bu tr ardk krlmalarn ubat 2023 Kahramanmara depremlerinde de grldn aktaran Yaltrak, Anadolu’da byk depremlerin tekil deil, zincirleme olduunu, bunun da depremin bykln artrdn, yani farkl segmentlerin arka arkaya krld bir senaryonun “en kt senaryo” olarak kabul edilmesi gerektiini kaydetti.
– “MHENDS OLARAK GREVMZ, TOPLUMUN KARI KARIYA KALABLECE EN BYK RSK TANIMLAMAK”
Prof. Dr. Yaltrak, Marmara iin ska anlan 7,8 byklndeki deprem senaryosunun korku yaratmak amacyla deil, gerek mhendislik hesabyla ortaya konulduuna dikkati ekti.
7,8 byklndeki depremi kendilerinin uydurmadn vurgulayan Yaltrak, “Bu say, bilimsel olarak yaplm doktora almalaryla, moment hesaplaryla, fay uzunluklaryla hesapland. Yani bu rakamn arkasnda ciddi bir akademik emek, yzlerce uzmann almas var. Mhendis olarak grevimiz, toplumun kar karya kalabilecei en byk riski tanmlamaktr.” ifadelerini kulland.
Depreme kar nlem almann nemine iaret eden Yaltrak, “Bir kova dnn, drt gzl. Bu kovann ii doluysa, drt para da bir anda boalabilir. Ya hepsi boalrsa, biz ona gre nlem almazsak ne olur? Bir segment krlrsa 7,1 olur, dieri de krlrsa 7,4, krlrsa 7,6, drd krlrsa 7,8. Eer siz 7,1’e gre ehirlerinizi tasarlarsanz, 7,8 olursa lrsnz ama 7,8’e gre hazrlarsanz, 7,1 olursa bir ey olmaz. Bu kadar basit. Toplumun bunu anlamas lazm.” eklinde konutu.
– “NSANLAR GEREKLER KONUANLARA DEL, KENDLERN RAHATLATANLARA NANIYOR”
Toplumun depremlerle ilgili yanl alglarla hareket ettiine deinen Yaltrak, kendilerinin doru bilgiyi sunmaya altn vurgulad.
Prof. Dr. Yaltrak, szlerini yle tamamlad:
“Ama insanlar duymak istediklerini dinliyor. Bu, bilimden uzaklama hali. nsanlar gerekleri konuanlara deil, kendilerini rahatlatanlara inanyor ama gerek u ki doann keyfi yok. Unutulduka deprem hatrlatyor kendini. ‘Yarn Marmara’da 6,5 byklnde bir deprem olmayacak.’ diyemem. Olursa da bilmi olmam. Bu bir tahmin deil, bir risk ynetimi meselesidir. Bizim grevimiz, en byk riski tanmlayp buna kar kentsel dnm planlamak, afet senaryosu retmek.”