Hazine ve Maliye Bakan Mehmet imek, Sermaye Piyasas Kurulu (SPK) Bakan brahim mer Gnl ile birlikte 22 Mays Finansal Okuryazarlk Gn programna katld. Hazine ve Maliye Bakanl ev sahipliinde gerekleen programda, 22 Mays 2024’te hayata geirilen ‘Finansal Okuryazarlk Platformu’ndan yararlananlarn says, verilen eitimler ve yaplan ibirliklerine ilikin bilgi verilerek, finansal okuryazarln ekonomideki nemine vurgu yapld.
“FNANSAL OKURYAZARLIIN BR KLTRE DNMESN STYORUZ”
Programda konuan Bakan imek, 22 Mays’n resmi olarak Finansal Okuryazarlk Gn olmasndan dolay Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoan’a teekkr etti. imek, finansal okuryazarln bir gnde snrl kalmayacak kadar hayati neme sahip olduunu syleyerek, “Bugn farkndalk oluturmak asndan tabii ki nemli bir gn. Yani bu bilinci grlr klmak asndan bir gnn olmas anlaml. Ama biz aslnda yln tamamna yaylan bir kltre dnmesini istiyoruz. Aslnda bence o da yetmez. Bu hayat boyu lazm olan bir beceri” aklamasnda bulundu.
“FNANSAL BLNL BREYLERN OUNLUKTA OLDUU LKELERDE DAHA OK TASARRUF YAPILIYOR”
imek, finansal okuryazarln tasarruf yapmak, yatrm yapmak, bor ynetmek gibi btn temel konularda birtakm bilgi, beceri ve birikimin olmasnn en basit tarifi olduunu belirterek, “Peki bu beceri ekonomiler asndan neden hayati bir nem tayor?
Aldmz btn kararlar, en ufak karardan emekliliin planlamasna kadar finans bilgisi ve becerisi ok deerli. Birtakm almalar yaplm dnyada bu konuda.
Bu almalara baktmz zaman finansal olarak bilinli bireylerin ounlukta olduu lkelerde daha ok tasarruf yapldn gsteriyor. Yatrm yoluyla lkedeki sermaye birikimine daha ok katk olutuu grlyor. Tersi durumlarda, yani finansal okuryazarl dk olduu lkelerde ise genelde bir tasarruf a problemi var” dedi.
“TRKYE’DE FNANSAL OKURYAZARLARIN TOPLAM NFUSA ORANI YZDE 24”
imek, ‘Standard & Poor’s’un kresel finansal okuryazarlk konusunda yapt almaya da deinerek, “Orada yaynlanan almaya gre, oradaki verilere gre dnya genelinde her 100 kiiden 33’ finansal okuryazar iken, Trkiye’de bu say yalnzca 24. 2022 ylnda yaplm bu almaya gre Trkiye’de finansal okuryazarlarn toplam nfusa oran yzde 24. Dolaysyla dnya ortalamasna gre biz biraz daha burada bir aa sahibiz” diye konutu.
“UYGULADIIMIZ PROGRAMLA 2025 YILINDA DA ENFLASYON DMEYE DEVAM EDECEK”
Finansal okuryazarnn dk olmasndan dolay bireylerin istismara ve maniplasyona ak olabileceini syleyen imek, bu erevede 2024 ylnda dviz almna ilikin arlarn olmasna ramen kendilerinin cari an azalaca bir yl olaca, ikinci eyrekten itibaren enflasyonun decei ve yerel para biriminin deer kazanaca bir yl olacan akladklarn aktard.
imek, yaplan maniplasyonlarn aksine geen sene cari an milli gelire oran olarak yzde 1’in altna dtn ve enflasyonun da yzde 75’lerden yzde 44 civarna gerilediini dile getirdi. Enflasyonun dmeye devam edecei mesajn da veren imek, “Uyguladmz programla 2025 ylnda da enflasyon dmeye devam edecek. Biz buna inanyoruz.
D devam edecek. Bizim en byk nceliimiz hayat pahallyla mcadeledir. Yani vatandamzn tabii ki alm gcnn artmas iin enflasyonu drmek bizim en byk nceliimiz. Bu erevede almalarmza devam edeceiz. Bu sene de cari ak nispeten dk kalacak. Geen sene bile biraz ykselecek ama nispeten dk kalacak. Petrol fiyatlarnn dmesi bu noktada destekleyecek.
Ama tabii mal sattmz piyasalar, pazarlar, yani kresel ekonomi yava byd iin d talep de zayf. Ama ona ramen cari ak milli gelir orann yzde 1,5 civarnda ngryoruz bu aamada” deerlendirmesinde bulundu.
“TRKYE’NN TOPLAM ELEKTRK RETMNN YZDE 53′ YENLENEBLR KAYNAKLARDAN ELDE EDLD”
imek, gelecek dnemde yeil dnm hzlandracaklarnn da altn izerek, “Tabii nmzdeki dneme baktmz zaman yeil dnm hzlandryoruz. Trkiye giderek daha fazla yenilebilir enerjiden tabii ki ihtiyacn karlyor. 2003 ylndan itibaren bakarsanz bugne kadar Trkiye petrol ve doalgaz ithalatna yaklak 1 trilyon dolar dedi. Ufak bir rakam deil.
Yani Trkiye 2000’li yllarn bandan bu yana 1 trilyon dolar petrol, doalgaz ve trevlerini almak zere darya aktard. imdi yeil dnmle, yerli ve yenilenebilir enerji imkanlaryla biz bu tabloyu deitiriyoruz. Nisan ay itibaryla Trkiye’nin toplam elektrik retiminin yzde 53′ yenilenebilir kaynaklardan elde edildi. 2024’n tamamna bakarsan bu oran yzde 48″ eklinde konutu.
“ALTIN THALATI HAR TRKYE CAR FAZLA VERD”
Yeil dnmle beraber Trkiye’nin petrol, doalgaz ithalat faturasnn da deceinin altn izen imek, u ifadelere yer verdi:
“Gelecekte Trkiye’nin petrol, doalgaz ithalat faturas decek, di ticaret ak decek, cari ak decek demektir. Bir taraftan da bir seferberlik anlayyla Karadeniz’deki doalgaz, Gneydou Anadolu’da, Gabar’da bata olmak zere petrol retiminin hzlandryoruz.
Bir taraftan da aktif sanayi politikalaryla Trkiye’nin orta yksek ve yksek teknoloji rnlerini retmesini salamak zere aktif sanayi politikalar balamnda programlar uyguluyoruz. HT-30 gibi, TAK programlar gibi. Bu programlarn sayesinde de Trkiye’nin d ticaret a yapsal olarak azalacak diye inanyorum. Belki nmzdeki birka yl ierisinde cari fazlay konuuyor olacaz.
Hatta unu syleyebilirim size ak bir ekilde, 2024 ylnda altn ithalatn bir kenara brakrsanz, aslnda Trkiye bir cari fazla vermi. Yani lml dzeyde bir byme ile ok istisnai olarak altn ithalat hari Trkiye fazla verdi. Bu fazla devam ediyor u anda. Neden altn hari diyoruz? nk altn bir petrol tercihidir. Yani sanayide kullanlmak zere veya tketmek zere ithal edilen bir rn deildir.”
“FNANSAL ETMN GENLERLE SINIRLI KALMAMASI GEREKTNE NANIYORUZ”
imek, bu erevede finansal okuryazarlarn kendi aktard veriler dahil tm verilerin arka plann sorgulamalar gerektiini dile getirdi. Finansal okuryazarln temelinin eitim olduunu da kaydeden imek, “O nedenle Milli Eitim Bakanlmzla ortak abalarmz inallah gl sonu verecek.
Aslnda her yata finansal okuryazarlk eitimi zaten bir zaruret. O nedenle sadece Milli Eitim’de deil, sadece niversitelerimizde deil, birok kamu kurum ve kurulula veya STK ile protokoller imzalanyor, programlar yaplyor, almalar srdrlyor. Ama dediim gibi ne kadar erken yata bu konularda bir farkndalk oluturulursa, temel eitimin paras olursa tabii ki daha iyi sonu alma imkanmz var. Finansal eitimin biz genlerle snrl kalmamas gerektiine inanyoruz. Aslnda toplumun btn kesimleri iin bir gereklilik” diye konutu.
“TRKYE’NN FNANSAL OKURYAZARLIK ORANI YKSELECEK”
imek, yaklak 1 milyon kiinin Finansal Okuryazarlk Platformu zerinden sertifikalandrldn da hatrlatarak, “Herhalde kresel bu ynde yaplacak almalarda Trkiye’nin finansal okuryazarlk oran ykselmi olacak. Bu katlmclarn yzde 41’i kadnlardan, yzde 42’si de genlerden oluuyor. Bu gerekten ok anlaml ve kapsayc” dedi.
“LKE OLARAK FNANSAL OKURYAZARLIK EKSKLNDEN DOLAYI BR BEDEL DEMEK STEMEYZ”
imek, finansal okuryazarl bir kez retilip unutulan bir bilgi olarak grmediklerini, aksine hayat boyu gelien ve uygulamayla pekien bir beceri olarak grdklerini vurgulayarak, “Finansal okuryazarlk eksikliinin bireysel refahmzla dorudan ilikili olduunu, ama ayn zamanda ekonomimizin geleceiyle ilikiliyle ok yakn gryoruz.
Eer finansal okuryazarlk yksekse byme potansiyeli ykselten bir faktr olarak, eer dk kalrsa potansiyelimizi aaya eken bir faktr olarak gryoruz. Yani toplum olarak, lke olarak finansal okuryazarlk eksikliinden dolay bir bedel demek istemeyiz. O nedenle de bu abalarmz hzlandracaz, gelitireceiz” ifadelerinin kulland.
Program, Hazine ve Maliye Bakan Mehmet imek’in konumasnn ardndan ‘Finansal Okuryazarlk Geleceimi Nasl ekillendirir’ adl resim ve kompozisyon yarmasnda dereceye girenlere dllerinin verilmesiyle son buldu.