Uluslararas ilikiler uzmanlar, srail’in ran’a saldrlaryla balayan atmalarn ardndan lkeler arasnda yeni bir silahlanma yarnn balayacana iaret etti.
Belika’nn Antwerp niversitesi Politika Blm’nde Uluslararas Politika Profesr Tom Sauer ile Hasan Kalyoncu niversitesi retim yesi ve SETA Kdemli Aratrmacs Do. Dr. Murat Aslan, AA muhabirine, konuya ilikin deerlendirmelerde bulundu.
Sauer, dnya apnda silahlanma yarnn yeni olmadna ve askeri harcamalarn uzun sredir arttna dikkati ekerek, Orta Dou’da srail’in ran’a saldrlaryla balayan atmalarn ise yeni bir silahlanma yarna yol aacan syledi.
Son dnemdeki atmalara yeni silah sistemlerinin damgasn vurduunu ve bunlardan silahl insansz hava aralarnn (SHA) etkin bir ekilde atma alanlarnda grldn vurgulayan Sauer, “imdi yeni olan ey ise insansz hava aralarnn kullanlmasdr. Ukrayna ve Rusya’da olduu gibi, bu savata insansz hava aralar byk lekte ve bir dereceye kadar olduka baarl bir ekilde kullanlyor. nsansz hava aralaryla ilgili teknolojik silahlanma yar yaanyor.” ifadesini kulland.
Tom Sauer, lkelerin savalardan dersler karp eksiklerini grdn ileri srerek, “Orta Dou lkeleri, bu sava izleyecek ve dersler karacaklar. karabilecekleri derslerden biri, kendilerini savunmak iin silahlara, iyi silah sistemlerine ve niteliksel olarak iyi silah sistemlerine, ayrca byk miktarlarda silahlara ihtiyalar olduu. Bu nedenle, korkarm ki bu sava Orta Dou’da yeni bir silahlanma yarna yol aacaktr.” grn paylat.
– “TRKYE YEN SLAH SSTEMLER GELTRME VE SATMA KONUSUNDA OLDUKA GELM”
Sauer, Trkiye’nin savunma sanayisi alanndaki atlmlarndan ise vgyle bahsederek, “Trkiye, yeni silah sistemleri gelitirme ve hatta bunlar satma, dier lkelere ihra etme konusunda olduka gelimi bir lkedir. Gemite Ukrayna’ya ihra edilen insansz hava aralarn dnyorum ve Trkiye’nin blgedeki birok baka lkeye de ihracat yaptndan eminim.” diye konutu.
Trkiye’nin d politikasn da “gereki” ve “akll” olarak nitelendiren Sauer, szlerini yle srdrd:
“Trkiye’nin d politikas, hem Douya hem de Batya bakan gereki bir politikadr. Buna ‘kuluka politikas’ diyoruz ve bence bu da akllca bir politika, nk bylece tm seenekleri ak tutuyorsunuz ve sevmediiniz lkeler de dahil olmak zere tm lkelerle iliki kurmaya alyorsunuz. Trkiye de bunu olduka iyi yapyor. Trkiye’nin jeostratejik konumu da bunun bir paras. Trk d politikas uluslararas politikann doru temel kurallarna, yani realpolitike uyuyor. Bu bakmdan fena deil ve ayn zamanda Trkiye’nin grne gre iyi bir silah endstrisi olmas da buna yardmc oluyor.”
– LKELER, SLAH SSTEMLERN GZDEN GERECEK
Do. Dr. Murat Aslan ise savunma programlar ve stratejilerinin, her savan ardndan edinilen tecrbeler nda deiikliklere uradna ve bunun da yeni savunma ekipmanlar edinimini beraberinde getirdiine dikkati ekti.
Aslan, srail’in ran’a saldrlaryla balayan ve ounlukla hava unsurlaryla yaplan saldrlara iaret ederek, “Avrupa’nn dousunda Baltk blgesinde balatlm olan savunma programlar Rusya odakl iken ran ve srail arasndaki gerginlik tekrar yeni bir emsalin gzlemlenmesine yol at ve bunun neticesinde savunma programlar tekrar u an gzden geiriliyor.” dedi.
Yeni teknolojilere uygun silah sistemlerinin yeni atma alanlarnda boy gsterdiini belirten Aslan, “Daha nce konvansiyonel silah sistemleri tedariki balam iken, u an hava platformlarn, bunun ierisine sava uaklarn, insansz hava aralarn, roketleri, fzeleri dahil edebilirsiniz. (lkeler silah sistemlerini) Tekrar elden geirip en azndan teknoloji balamnda kendine yeterli hale gelme, tehdide, mtenasip bir kapasite artrma ihtiyac ortaya kt.” ifadesini kulland.
– “SRAL’N RAN’A SALDIRILARI SONRASI DEVLETLER EN MODERN HAVA SSTEMLERNE SAHP OLMAK STEYECEK”
Murat Aslan, srail’in yapt hava saldrlarna ran’n yeterli seviyede mukabelede bulunamamas, ABD’nin hava kuvvetleri araclyla uzun mesafelerde saldrlar balatmas nedeniyle, ncelikle lkelerin hava sistemlerinin ve hava savunma sistemlerinin birbiriyle bir btn oluturacak ekilde entegre bir yapya dnecei ngrsnde bulundu.
Trkiye’nin hava sistemleri entegrasyonu konusunda da ansl olduunu aktaran Aslan, “nk bu olaylar olmadan nce bu projeler zaten balamt.” szlerini sarf etti.
Aslan, gelecek yllardaki savalarda hava sistemlerinin iyice ne kacana dikkati ekerek, “Ben, ran-srail atmalarndan sonra tm devletlerin en modern hava ve hava savunma sistemlerine sahip olmak isteyeceini deerlendiriyorum.” diye konutu.
Trkiye’nin insansz hava aralarnda hayli mesafe aldn vurgulayan Aslan, halihazrda Avrupa’nn bu teknolojiye Trkiye kadar sahip olmadn dile getirdi.
– ESK SLAH SSTEMLERNN MODERNZASYONU NEML
Do. Dr. Aslan, eski silah sistemlerinin ve savunma ekipmanlarnn modernize edilmesinin gerektiine iaret ederek, unlar kaydetti:
“ok basit bir rnek vereyim bununla ilgili. Rusya-Ukrayna Sava. T-62’lerle Ruslar yollara dkld. T-64’ler de vard. T-72’ler de vard. Bunlarn binlercesi yok edildi. Neden? nk Souk Sava dneminden kalm tehizatla bunlar yollardayd. Kendini koruyamyordu. Taarruza kalktklarnda arza verdiler. Yollarda braklan tanklar oldu. Demek ki tanka sahip olmak nemli deil, modern tanka sahip olmak nemli. Modern obse sahip olmak nemli. Bu konuda Trkiye’nin de projeleri var.”
te yandan Aslan, her savan bir baka devlet iin emsal olduunu hatrlatarak, Basra Krfezi’nde yaanabilecek atmalarn, deniz kuvvetlerindeki yeni ihtiyalar da gndeme getirebileceini szlerine ekledi.