Ulatrma ve Altyap Bakan Abdulkadir Uralolu, 27-29 Haziran’da Ulatrma ve Altyap Bakanlnn ev sahipliinde gerekletirilecek olan ve alnn Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoan tarafndan yaplmas beklenen “Kresel Ulatrma Koridorlar Forumu”na ilikin basn toplantsnda gazetecilerin sorularn cevaplad.
srail ile ran arasndaki atma ve sava ortamnn Kalknma Yolu Koridoru gibi projeleri akamete uratp uratmayacann sorulmas zerine Uralolu, bu ekildeki atmalarn bu projelerle ilgili baz soru iaretlerini beraberinde getirdiine iaret etti.
Hrmz Boaz’nn dnya petrol ihtiyacnn yzde 30’unun getii deniz ulam yolu olduunu dile getiren Uralolu, unlar kaydetti:
“Belli dnemlerde elbette skntlar olabilir ama bizim gayretimiz bunlarn hi olmamas ynnde ama bunun ilanihaye devam etmesini de ngrmyoruz. Zaten byle bir sknty dnyann srdrebilme ans yok. Dolaysyla bu projede hani bu tr atmalar ya da gerginlikler balamasn belki biraz erteletebilir. Belki oraya salanacak finansmanla ilgili biraz daha younlamay gerektirebilir ama Kalknma Yolu’nu bugn ya da istediimiz zaman diliminde olmasa bile mutlaka hayata geireceiz. imdi bugn ran’n srail’le bir atma durumu var, savata diyebiliriz. Aldmz resmi olmayan bilgilere gre ran resmen sava da ilan etti diye bilgiler alyoruz ama fiili bir sava halidir, ismini her ne dersek diyelim. Bakn orada ran’n fze kapasitesinin ne olduu, retim kapasitesinin ne olduu konuuluyor. Bir taraftan da baz lkelerin ran’ destekledii, hava koridorlarn kulland… Bunlar, tabii dorulanm bilgiler deil. Onu zellikle sylemek isterim ama doru olduunu da kabul edebiliriz.”
Kriz zamanlarnda ulatrma koridorlarnn normaldekinden daha kymetli olduuna dikkati eken Uralolu, “Dolaysyla bu koridorlarn ya da bunlar kullanacak lkelerin hedef alnmas da ok mmkn. Bir lkeyle gerilim varsa, atma sava varsa ilk nce onun lojistiinin kesilmesine gayret ediliyor nk u anda dnya ne savunma sanayisi anlamnda ne de dier hibir alanda kendine yetmiyor ama mesela gda anlamnda Trkiye’nin kendine yettiini syleyebilirim ama birok lkede yetmiyor. Dolaysyla bunlarn hedef alnmas, projelerin geciktirilmeye gayret edilmesi, yaplmamasnn salanmas gayretleri beklenen gayretlerdir, beklenen dncelerdir ama biz de buna gre kendi gardmz alyoruz.” eklinde konutu.
– “KALKINMA KORDORU PROJES AAI YUKARI BTT DYEBLRM”
Bakan Abdulkadir Uralolu, Kalknma Koridoru’nda gelinen noktann, finansman modelinin ve bu anlamdaki ilerlemelerin sorulmas zerine, “Kalknma Koridoru Projesi aa yukar bitti diyebilirim, yzde 95’ler seviyesinde. Sadece bizim snra yakn blgede biraz detay almalar yaplyor. Orann kendi hassasiyetleri var, ondan dolay. Bugn hani proje olarak iin balama imkann yakaladmz syleyebilirim.” ifadelerini kulland.
Finansman modeli olarak ok fazla alternatifin konuulduunu, konuulmaya da devam edildiini dile getiren Uralolu, Irak’n ham petrol karl yaptrmas, uluslararas finansman bulunmas gibi ok sayda seenein bugne dek konuulduunu anlatt.
Bakan Uralolu, “Orada 4’l bir mutabakat var ama ilk etapta yapm anlamnda Irak ve Trkiye olarak bir irket kurup bu irketin zerinden yapm almalarnn yrtlebilirlii noktasnda bir aama katettiimizi syleyebilirim. Finansman noktasnda da drt lkenin giriimiyle beraber belki bir fon araclyla ya da bir fon kurulmasyla da belki bu yaplabilir. Hani bu sene birazck bunun zerinde younlaarak nmzdeki sene yapmna balayabiliriz diye dnyorum.” deerlendirmesinde bulundu.
– “N TARAFI, TRKYE’NN GEREBLECE KADAR TREN TRKYE ZERNDEN AVRUPA’YA ULATIRMAYA HAZIRIZ.’ DED”
“Orta Koridor konusunda geen ay in’deydik, in Ulatrma Bakan ile en son konutuk.” diyen Bakan Uralolu, u anda gerek in’den kp Avrupa’ya giden gerek Kuzey Koridor, gerekse de Orta Koridor’da in’in ok ciddi sbvansiyonunun olduunu syleyebileceini ifade etti.
Uralolu, “Trkiye geili Orta Koridor’a ilikin net olarak da unu sylediler: Trkiye’nin geirebilecei kadar treni biz Trkiye zerinden Avrupa’ya ulatrmaya hazrz yani net olarak bunu sylediler. Biz de bu anlamda gerek zel sektr gerekse de Devlet Demiryollar Tamaclk araclyla bu sreci yakndan takip ediyoruz ve bunu gelitirmi olacaz.” ifadelerini kulland.
Bakan Uralolu, 5G ihalesinin takviminin sorulmas zerine u bilgileri verdi:
“5G ile ilgili biz operatrlerimizle gerek tek tek gerek topluca da defaatle konutuk. Sanayi ve Teknoloji Bakanlmzla, Hazine ve Maliye Bakanlmzla, Cumhurbakan Yardmcmzn koordinasyonunda oklu toplantlar da yaptk. Ulatrma ve Altyap Bakan olarak benim beklentim elbette daha ok yatrmdr, ok net yani kamuya daha fazla para alma yerine daha iyi bir altyap iletiim altyaps, 5G imkan sunmaktr. Bir aksilik olmazsa austos ay ierisinde bunun ihalesini yapalm diye dnyoruz, 2026 yl ierisinde ilk sinyali alrz ve ilk etapta btn lkenin kapsanmasndan ziyade belki youn illerin kapsanmas ve 4,5G’de olduu gibi peyderpey bir program dahilinde sreci yrtrz diye dnyorum.”
– “BUNDAN SONRA DEMR YOLLARINA HBR EY ESRGEMEDEN YOLUMUZA DEVAM EDYORUZ”
Yatrmlarda kara yollarna ok ciddi para harcadklarn anlatan Uralolu, demir yollarnn biraz daha arkadan geldiini, bundan sonra demir yollar iin hibir ey esirgemeden yollarna devam edeceklerini syledi.
Uralolu, “Trkiye’deki demir yolu hedeflerimizi gerekletirdiimizde 48 saatte btn lkeyi dolam olacaz. Hedefimiz de 28 bin 500 kilometre demir yoludur.” dedi.
Kamu-zel ibirliinde otoyollarnn iletme sresi bittiinde yeni iletme ihalelerinin nasl kurgulanacann sorulmas zerine Uralolu, unlar syledi:
“Otoyollar en erkeni 2028’den itibaren kamuya alm olacaz. ngrlen srete bu firmalar buralar yapyorlar, iletiyorlar ve bize teslim ederken de ar bakmn yaparak teslim ediyorlar. Oradaki kararmz ne olacak? Bunlarn elbette yeniden iletilmesini ihale etmi olabiliriz. Makul cretler noktasnda muhtemelen ya Karayollar Genel Mdrlmz, kendisi iletir ya da bir iletme modeliyle onu ihale eder ama 2034 ylna geldiimizde, bu otoyollar devraldmzda, gerek kendimiz iletelim gerekse bir iletmeciye verelim, Ulatrma Bakanlnn denek ihtiyac problemi olmam olacak. Byle de kymetli bir yapdan bahsediyoruz. Bakanlk olarak irili ufakl 70 civarnda yap ilet devret projesini hayata geirdik, yaklak 51 milyar dolarlk yatrm yapmz kamu-zel ibirliiyle. Bugn yapm olsak, yapalm desek maliyet 83 milyar dolardr. Karl myz, deil miyiz?”
– “(BB’NN METRO ALIMALARI) AKSAYAN LER BAKANLIIMIZIN UHDESNE ALMAMIZ MMKN DEL LGLSNN TALEB DURUMUNDA BU SZ KONUSU”
Uralolu’na stanbul Bykehir Belediyesine (BB) ynelik yolsuzluk soruturmas kapsamnda yetkilileri ve iletmecileri cezaevinde olduu ya da gzaltna alnd iin yapmnda problem olan metro hattnn bulunup bulunmad, durma riski olan metro varsa Bakanln buna mdahale etme durumunun olup olmad soruldu.
Bu soruya ilikin Uralolu, u deerlendirmelerde bulundu:
“Aslnda stanbul’daki srelerle ilgili, oradaki yrtlen operasyonlar vesaire noktasnda ok da fazla bir ey sylemeyi ben ok da doru bulmam. unu syle syleyeyim, sizin sorunuzu cevaplayaym; ehir yerlekelerindeki ulusal ve uluslararas demir yolu balantlar dnda ehir merkezlerindeki hafif rayl sistem hatlarnn yaplmas oradaki belediyenin grevidir. Dolaysyla burada belediyeler projelerini, ngrlerini ortaya koyarlar, dzenleyici otorite biziz, bize projelerini onaylattrrlar, projeleri onaylarz nk lkede bir btnlk olumas lazm. Rayl sistem aralarndan belki iki ili birbirine balayacak olan rayl sistemin doru balanmas iin belli bir standardizasyon noktasnda otorite biziz ve biz onaylarz. Dolaysyla sonrasnda ilgili belediye bunu yapar.
Eer belediye bunun Bakanlk tarafndan yaplmasn isterse bu mmkn. Sayn Cumhurbakanmzn onayyla bizim Bakanlk bunu alr, yapar ve kendisine devreder ve yapm cretini de belediyeden keser. Bu da bir tartma konusu, ona hemen aklk da getirmi olaym. ‘Madem sen keseceksen niye sana yaptrsn ki?’ sorusu gelebilir. Niye yaptrsn? Bir, bir kere yapm dnemindeki hibir finansman maliyetine katlanmyor. ki, i bittii zaman o gnk fiyatlarla harcanan para sabitleniyor ve deme sonuna kadar yeni bir faiz iletilmiyor. stanbul’da yaplm olan baz metro projelerinde harcanan 100 birimin sadece 25 biriminin tahsil edildiini syleyebilirim yani byle bir kolaylk var.”
“Peki BB’ye yaplan operasyonlar ksmna gelirsek gerekten hani keke buna ihtiya olmam olsayd biz daha memnun olurduk.” diyen Uralolu, konumasna yle devam etti:
“Buradaki aksayan ileri bizim kendi inisiyatifimizle Bakanlmzn uhdesine almamz mmkn deil ancak ilgilisinin talep etmesi durumunda bu sz konusu. Elbette talep ettiinde ‘Biz orada nerede olmalyz?’ konusunu mutlaka deerlendiririz ama u ana kadar bize ulaan bir talebin olmadn syleyebilirim. Basn mensuplarnn haberlerinden ben yle bir ey okumutum ve ok armtm; bir Avrupa Birlii, EBRD’nin yanl hatrlamyorsam Avrupa Birlii’nden finanse edilen, Finanskent’i balayan bir metro projesi, tane byk firmann konsorsiyum olarak yrtt projenin, alnan byk miktardaki kredisinin ie kullanlmadn okumu, armtm. ‘Ya bunda abart var, ok doru olduunu dnmyorum.’ demitim. O firmalarn yetkilileri beni ziyaret ettiler ve tam da sizin sylediiniz gibi ‘Burada i durdu, bunu ltfen siz teslim aln.’ dediler. Ben de anlattm hani nasl devralabileceimizi. ‘Kredisi var zaten ve Mehmet imek Bakanmz da yanl hatrlamyorsam 110 milyon avroluk son paketini de onaylad, ‘Devam edin, niye durdunuz?’ dedim. ‘ncesinde gelen 60 milyon avro bizim ie kullanlmad.’ dediler.”
Uralolu, “Benim aklm durdu onu syleyeyim yani hem byle bir eyin ilem olarak yaplabilirliini mmkn grmyorum hem de hangi cesaretle yapld, gerekten nereye kullanld o konuda bir bilgiye sahip deilim ama 60 milyon avroluk bir Avrupa Birlii kredisi gnderilen ie kullanlmad. Bu konuma yaklak geen ay gerekleti yani bu operasyonlar, stanbul’daki malum sre baladktan sonra olan bir sretir yani gerekten nereye gittiiyle ilgili ben bilmiyorum ama byle bir cesaret ilgin bir cesarettir.” diye konutu.
– “(RADAR UYGULAMASI) BURADA OK NET REFLEKS UDUR: VATANDALARIMIZIN TRAFKTE CAN KAYBINI AZALTMAK”
Bayramdaki radar uygulamasnn hatrlatld, ileri Bakanl ve Ulatrma Bakanlnn kuraca komisyon ile hz limitlerinin kontrolden geirileceinin anmsatld ve mevcut gelimelerin sorulduu soruyu Bakan Uralolu, yle yantlad:
“Nereye daha fazla bir kapasite sunmamz gerektiini biz lyoruz. Aralar sayyoruz. Saym istasyonlarmz var. Hangi projeksiyonda nereye ihtiyacmzn olacan lyoruz. Mesela Bolu Da’na yeni bir alternatif, otoyol ve sper hzl tren hatt dnyoruz. Niye? Bolu Da’nda 50 binlere geldik, 80 binlere geldiimizde artk oras kaldrmayacak. Yani dolaysyla oraya yeni bir otoyol dnyoruz. Radarla ilgili yle bahsetmek isterim; ileri Bakanmz paylamt, seyahat eden aralarn binde 5’i bir araca hz denetimi yapld ve ceza uygulamas yapld ama alg onun ok zerinde oldu. Burada ok net refleks udur: Vatandalarmzn trafikte can kaybn azaltmak. Btn hesap budur. Onun haricinde trafik cezas kesildi de bteye u kadar kaynak saland vesaire Trkiye’nin btesi oralar ok fazla geti. yle bir kaynaa ihtiyac yok lkemizin.”
Seyir hzn dren tabelalar incelemek zere sz konusu komisyonun kurulduunu ve almaya baladn anlatan Uralolu, hzlca konuulan konularn inceleneceini ve dzenleneceini bildirdi.
– “U ANDA BZM BU RAN-SRAL ATIMASINDA RAN’DA 7 TANE, IRAK’TA DA 4 TANE UAIMIZ VAR”
Bakan Uralolu, Orta Koridor’la tersine g beklenip beklenmediinin sorulmas zerine u deerlendirmelerde bulundu:
“Orta Koridor’un yaplmas, ehirlerden gemesi… Bir tersine g beklentisi konusuna gelince, yle bir kere stanbul’daki adrese dayal yaayan vatandamz 16 milyon, gnlk hareketin 20 milyon civarnda olduu tahmin ediliyor. Dolaysyla bizim stanbul’u daha younlatrmamamz gerekir. Peki stanbul’un cazibesini nasl ortadan kaldrrz? Ya da stanbul’un imkanlarn Anadolu’ya, douya doru nasl eritiririz? Ulatrma Bakanl olarak bu konuda gerekten ok ciddi iler yaptk. Eer yapmam olsaydk bugn stanbul’un nfusu daha da fazla olur, daha da yaanlmaz durumda olurdu. Biz zaten u lojistik merkezleri yaptmzda, oralarda retim merkezlerini kurduumuzda, yk ve yolcu hareketlerini tesis ettiimizde otomatik olarak bir kere bu, batya doru olan g duracaktr, bizim beklentimiz bu. Tersine bir planlamamz var m? Bir planlamamz yok ama beklentimiz var. Muhtemelen gelecek srete bunu planlamamzn da doru olacan syleyebilirim.”
Trkiye’nin ran’da sivil uularda kalan uann bulunup bulunmad sorusunu Uralolu, yle yantlad:
“u anda bizim bu ran-srail atmasnda ran’da 7 tane, Irak’ta da 4 tane uamz var. Arlkl olarak Pegasus’un yanl hatrlamyorsam, 7 tane Pegasus’un, 2 tane THY’nin, 1 tane Ajet’in, 1 tane de Tailwind’in ua var. Bunlar gerek Dileri Bakanlmz, gerekse de Milli stihbarat Tekilatmzn araclyla takip ediyoruz. O blgedeki hava hareketinin ve roket ve fze hareketinin ok youn olmas sebebiyle o riski hem ilgili lkeler hem de biz alamadk iin akas yani belli gn, tam hatrlamamakla beraber, 3-4 gn yanl hatrlamyorsam orada btn ekipler kald. imdi btn ekipleri de bu tarafa aldk. Hani en azndan can gvenliini salama noktasnda gnlk takip ediyoruz. Bir frsat olursa ilk frsatta onlar alm olacaz.”
Kanal stanbul konusundaki grleri sorulan Uralolu, en son konuyla ilgili ne dediyse ayn yerde olduunu dile getirdi.